İstanbul’da 1.600 yıllık surların girişinden geçen vatandaşlar, 13 Haziran 2023. (Fotoğraf: Ömer Kuşçu/Xinhua)
İSTANBUL, 22 Haziran (Xinhua) — Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul1600 yıllık tarihi surların restorasyonu.
İlk olarak 5. yüzyılda Doğu Roma İmparatorluğu döneminde şehri kara ve denizdeki düşmanlardan korumak amacıyla yapılan surlar, tarih boyunca bir takım eklemeler ve düzenlemeler görmüştür. Ancak zamanın gazabından kurtulamayan surların çoğu yıkılmış ya da ağır hasar görmüştür.
Antik çağda harika bir sur sistemi olarak kullanılan surların yanındaki mahalleler, bir zamanlar uyuşturucu bağımlılarının, alkoliklerin ve evsizlerin barınağıydı ve tekrar tekrar yıkılmalara tanık oldu. Bu durum şehir için bir güvenlik tehlikesi oluşturuyordu.
İstanbul surlarının Mevlanakapı girişinin eşiğinde görülen Rum oymaları, 13 Haziran 2023. (Fotoğraf: Ömer Kuşçu/Xinhua)
İstanbulBüyükşehir Belediyesi’nin 2021 yılında surlarda büyük bir restorasyon projesi başlatmasından bu yana tüm bölge hızlı bir dönüşüm geçirdi.
Kara surlarının ana kapılarından biri olan ve bir mahalleye adını veren Mevlanakapı’da, projenin düşünce kuruluşunda yer alan tarihçi Önder Güler, Xinhua’ya “Burası içler acısı durumdaydı” dedi.
Güler, duvarların önceki durumuyla ilgili olarak, “Taburlara giremiyor, merdiven çıkamıyordunuz, korkuluk yoktu. Güvenlik ve düşme tehlikesi vardı.”
İşçiler restorasyona başlamadan önce Mevlanakapı’nın duvarlarında dağ gibi birikmiş olan yaklaşık 7,5 ton molozun kaldırılması için 300’den fazla kamyon çalıştı.
İstanbul’daki 1.600 yıllık tarihi surların kuleleri, 13 Haziran 2023. (Fotoğraf: Ömer Kuşçu/Xinhua)
Restorasyon ve bakım çalışmalarının ardından 22 kilometre uzunluğundaki surların 7 kilometresi ziyarete açıldı. Bu kısımda kütüphaneler, parklar, kafeler, sanat ve kültür merkezleri ile keyifli bir yürüyüş parkuru oluşturulmuştur.
Restorasyon ekipleri, 1453 İstanbul kuşatması sırasında Osmanlı askerlerinin surlarda bıraktığı izleri, örneğin güllelerin oluşturduğu boşlukları ortaya çıkarmaya odaklanıyor.
Tarihçi Güler, “Fetihten sonra kapılarda nöbet tutan Yeniçeriler tarafından kapı ve duvarlara remiz denilen başka izler de işlenmiştir” dedi.
“Her yeniçerinin kapılara, duvarlara ve çeşmelere kendi bölüğünün adını, flamasını ve kendi adını kazıdığı ve boyadığı” bilgisini paylaşan Güler, onarım gruplarının bunların daha görünür olması ve solmamaları için koruyucu işlemler uyguladıklarını ifade etti.
İstanbul’un 1.600 yıllık surlarının girişinden geçen vatandaşlar, 13 Haziran 2023. (Fotoğraf: Ömer Kuşçu/Xinhua)
Doğduğu günden beri Mevlanakapı Mahallesi’nde yaşayan 70 yaşındaki Hasan Marşoğlu, Xinhua’ya bölgenin artık insanların eğlendiği, tarihi dokuya dokunduğu, tribünleri gezdiği bir inanç mekânına dönüştüğünü söyledi.
Marşoğlu, “Eşim bu bölgenin müdavimi oldu. Arkadaşlarıyla geziyor, kafelerde oturup sohbet ediyor, çay kahve içiyor.”
1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan İstanbul’daki diğer burçlar ve kara surlarının bazı bölümlerinde restorasyon çalışmaları devam ediyor.
