Utku Can Akyol*
9 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Staj Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yürürlüğe girdi.
Staj Yönetmeliğinin “Uygulama” başlıklı 4. maddesinde yapılan değişiklikle “ğ) Hukuk fakültesine 24/10/2019 tarihinden sonra kayıt yaptıranlar saklı kalmak kaydıyla, 31/3/2024 tarihinden önce mezun olanlar, Hukuk Meslekleri Giriş Sınavı başarı belgesiGetirilene sahip çıkma zorunluluğu.
02/05/2001 tarih ve 4667 sayılı Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Avukatlık Kanununun 3 üncü maddesinde ” ç) Avukatlık sınavında başarılı olmak ” şartı getirildi. Sınav, ” stajyerin mesleki kurallara ilişkin bilgisi ve yasal ilkeleri ve mevzuat hükümlerini olaylara uygulama becerisi.Yılda iki kez yapılan, Türkiye Barolar Birliği’nce çıkarılacak yönetmelikle düzenlenen ve sonuçları ÖSYM tarafından açıklanacak olan ölçme sınavları şeklinde düzenlenmiştir.
Sınav, 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun “Avukatlık Sınavı” başlıklı kararı ile Anayasa Mahkemesinin 15/10/2009 tarih ve E.:2007/ sayılı kararı ile Avukatlık Kanununa girmiştir. 16, K.:2009/ 147 Sayılı Karar ile yürürlükten kaldırılmıştır.
24/10/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu kez “Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı” adı tercih edilmiş olup, değişiklik 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na bu kez ek bir madde eklenerek düzenlenmiştir. inceleme alanlarını detaylı bir şekilde anlatarak. Sınav “test” halinde ve ÖSYM tarafından yapılacaktı. Yine sınav artık “hukuk mesleklerini”, yani “hâkimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik” mesleklerini kapsayacaktı.
Son değişiklikle birlikte bir önceki değişikliğin de sınırı çizildi; bu nedenle “hukuk fakültesine 24/10/2019 tarihinden sonra kayıt yaptırıp 31/3/2024 tarihinden önce mezun olanlar” sınavdan muaf tutulacaktır.
Bu ortada meslek sınavı fikrine ek olarak 2022-YKS’de Tıp, Diş Hekimliği ve Eczacılık fakültelerine uygulanan baraj gibi Hukuk fakülteleri için de 125 binlik “sıralama barajı” getirildi. Tercih Kılavuzu.
“Arabulucu Karteli”nde de belirttiğimiz gibi zorunlu arabuluculuk sisteminin sona ermesi, kanunları filtrelemek ve avukatları “ortadan kaldırmak” zorunda bırakılmış ve Türkiye’deki zorunlu arabuluculuk sistemi, en yaygın uygulamanın olduğu hukuk sistemine dönüştürülmüştür. yapılmış.
Uzun bir süredir hukuk mesleğinin yaşadığı geri dönüşü olmayan “kriz” için üretilmeye çalışılan analizlere değindik ve birçoğunu eleştirdik. Sorun, hem birinci kanunda hem de Anayasa Mahkemesi kararında belirtildiği gibi birkaç kelimeye indirgenebilir; “hızla artan sayıda hukuk fakültesi”. Sorunu tespit etmedeki başarımız analize yansımadı.
Avukat Hakları Grubu’nun yayınladığı grafiklerde de görüldüğü üzere avukat sayısı hızlanmış ve durdurulamaz bir boyuta ulaşmıştır. Bu gidişle beş yılda Türkiye genelindeki avukat sayısı yaklaşık 258 bin 730 olacak.
Baro sınavı, yalnızca profesyonel nüfus istikrarlı olduğunda veya makul ölçüde arttığında, diğer ülkeler gibi kaliteli sonuçlar verebilir.
AKP’nin makyaj politikalarından biri olan ‘daha fazla hukuk fakültesi mezunu’ dahiyane fikri ekonomik sorunlar yaratmanın yanı sıra avukat intiharlarını da daha önce hiç görmediğimiz şekilde artırdı. “Doktoru yenebiliriz” diyen gülen niyet, muhtemelen bir alacağın tahsili için çalışan avukatı öldürmekten çekinmemiştir.
Yayılma, avukatları siyasi olarak güçlendirmedi. Doğal olarak, tek kaygısı hayatta kalmak olan sessiz, genç-yetişkin bir izleyici kitlesi yarattı. Adliyelerde ter döken avukatları azarlamak, savcılarla görüşmelerini engellemek, kolluk güçlerini sıkıntıya sokmak artık “güvenle işini yapsın” diye kolaydı. İstanbul Barosu’nu bölerek siyasi güç elde etme fikri çok gündem oldu.
Krizin diğer tarafında başka bir ilçeden kaza yaptığınızı duyan “avukat büroları” daha hastanedeyken sizi aradı. Staj ilanları kibirlendi ve avukatlar arasında tatsız bir “köşeyi kapma” başladı.
Fakülteleri azaltmak yerine avukatları tasfiye etme fikri tek bir şeyle açıklanabilir ki sorun -mahkeme kararıyla- “hızla artan hukuk fakülteleri” iken; serbest piyasa ekonomisini korumak.
Mevcut avukatlar, “elenmemek” için arabuluculuk kurslarına (ve arabuluculuk “uzmanlık” kurslarına), hukuk akademilerine (?), vakıf üniversitelerinin son derece modern lisansüstü bölümlerine ve hatta dil kurslarına yönelecek ve para kazanmak için para harcayacaktır. Bilmek ve ahlaklı olmak yeterli olmayacaktır. İyi giyinmek, yeterli görünmek ve hatta “iyi yiyip içmek” bile avukatlığın şanına dönüşecek, o da çoktan geldi. Bilen bilir ve muhtemelen mevcut durumda buna ihtiyaç duyulur; Türkiye’de avukatlığın Netflix’i bile var.
Başka bir soru olarak, sınavda başarısız olan mezunlar ne yapacak? Avukatlık sınavına veya İngiltere’ye dayalı bir “avukatlık” sistemine başka örneklerimiz var mı? Başarısız mezunlar adliye ve icra dairelerinde memurluğa mı yönelecek? Avukatlar kendilerine yer bulamazken biz bu mezunları “avukat katibi” yaparak bütçe ayırabilir miyiz? Bir “hukuk sistemimiz” var mı?
Peki ya “Fransızca öğrenin” insanlar?
İntihar haberlerinin sıklaştığı bir dönemde İstanbul Barosu’nun “Fransızca kursu” alay konusu oldu. Analizi, rakiplerini saf dışı bırakan hukukçuların hayatta kalması olarak gören meslektaşlarımız, bunu ancak tek bir bakış açısıyla anlayabilir ve kendimizi zorlar: Bu sancılı yolun getireceği doğal analizi önceden tahmin etmek. Yani “talep azaltın”.
Mevcut tüm avukatların alacağı bir sınav görüşü, kazanılmış haklar net bir şekilde ortaya çıktığında “kendime güveniyorum” eleştirisinden ibaret kalacaktır. Yazılı sınavın gerçekten eleme yapıp yapmayacağı ayrı bir tartışma konusudur. Tıp için buna örnek olarak TUS bir yeterlilik değil uzmanlık/dal sınavıdır.
Son olarak yeni fakülteler açılırken “avukat krizi” sınava rağmen devam edecek gibi görünüyor.
*@UtkuCanAkyol / Avukat
